Τι έδειξαν οι δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές για τον ΛΑ.Ο.Σ.

Πολλά γράφτηκαν και ειπώθηκαν για τις πρόσφατες δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές, ελάχιστοι όμως ασχολήθηκαν με την συμμετοχή του ΛΑ.Ο.Σ. σε αυτές και το τι δείχνει αυτή σε σύγκριση με το παρελθόν αλλά και το τι δείχνει για το μέλλον. Βεβαίως, τα συμπεράσματα δεν είναι εύκολα ούτε μπορούν να γίνουν άμεσες «αναγωγές». Σίγουρα όμως, τα αποτελέσματα κάτι έχουν να μας πουν...

Ο ΛΑ.Ο.Σ. συμμετείχε στις εκλογές αυτές με δικούς του συνδυασμούς σε 16 Νομαρχίες και σε 1 Δήμο. Ασφαλώς δεν καλύφθηκε όλη η επικράτεια της χώρας, αλλά η συμμετοχή αυτή δείχνει μία μεγάλη γεωγραφική εξάπλωση του κόμματος η οποία γίνεται εμφανής αν συγκριθεί με την συμμετοχή σε 2 Νομαρχίες και σε 4 Δήμους από τον ΛΑ.Ο.Σ. και το Ελληνικό Μέτωπο κατά το 2002. Η γεωγραφική εξάπλωση είναι σημαντική προκειμένου να έχει το κόμμα παρουσία σε όσο το δυνατόν περισσότερες περιοχές της χώρας και να αναπτύξει δεσμούς και μηχανισμούς στις τοπικές κοινωνίες.

Η συμμετοχή αυτή κινητοποιεί τον εκλογικό και οργανωτικό μηχανισμό του κόμματος και τον προετοιμάζει ώστε να ανταποκριθεί στις ανάγκες των επερχόμενων βουλευτικών εκλογών, κάνει γνωστά τα τοπικά στελέχη στις τοπικές κοινωνίες και ενημερώνει τους τοπικούς ψηφοφόρους τόσο για το ιδεολογικό στίγμα, όσο και για το πρόγραμμα του κόμματος.

Σε περιοχές όπου ο ΛΑ.Ο.Σ. δεν είχε αυτόνομη πολιτική παρουσία στήριξε υποψηφιότητες προερχόμενες τόσο από την ΝΔ, όσο και από το ΠΑΣΟΚ, αλλά και ανεξάρτητους υποψηφίους. Η αποδοχή της στήριξης αυτής καταδεικνύει ότι, έστω και απρόθυμα, ο ΛΑ.Ο.Σ. και οι υποψήφιοι του αναγνωρίζεται ότι έχουν κάποια δυναμική και έτσι γίνονται αποδεκτοί από τα υπόλοιπα κόμματα του πολιτικού συστήματος - τουλάχιστον σε τοπικό επίπεδο. Αυτό δείχνει ότι ο ΛΑ.Ο.Σ. δεν αντιμετωπίζεται ως «παρίας» της εκλογικής διαδικασίας, αλλά ως δυνητικός «σύμμαχος» και «συνεργάτης» από τα άλλα κόμματα.

Αναφορικά με τα αποτελέσματα, μία σύγκριση των αποτελεσμάτων των δημοτικών και νομαρχιακών εκλογών με τις βουλευτικές του 2004 και τις ευρωεκλογές του ίδιου έτους είναι αποκαλυπτική (1). Μάλιστα, η αυτόνομη εκλογική συμμετοχή του κόμματος κυρίως σε νομαρχίες βοηθά, καθώς εκεί η ψήφος είναι πιο «κομματική». Όπως φαίνεται και από τον πίνακα, σε σύγκριση με τις βουλευτικές εκλογές του 2004, στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ΛΑ.Ο.Σ. σημείωσε σημαντική άνοδο των ποσοστών του. Αξίζει να σημειωθεί ότι η σύγκριση μεταξύ νομαρχιακών και βουλευτικών εκλογών θεωρείται πιό πρόσφορη καθώς και οι δύο έχουν ένα διακύβευμα «εξουσίας» (τοπικής στην μία περίπτωση και εθνικής στην άλλη). Αντιθέτως, η σύγκριση μεταξύ νομαρχιακών και ευρωεκλογών είναι λιγότερο πρόσφορη καθώς, παρʼ όλο που και στις δύο περιπτώσεις η ψήφος είναι πιο «χαλαρή» συγκριτικά με τις βουλευτικές εκλογές, δεν υπάρχει διακύβευμα «εξουσίας» στις δεύτερες και οι πρώτες επηρεάζονται σε μεγαλύτερο βαθμό από τα πρόσωπα των υποψηφίων, την τοπική δυναμική και την τοπική θεματολογία. Όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο πρόεδρος της VPRC Γιάννης Μαυρής «οι νομαρχιακές εκλογές, με σαφώς κρισιμότερο θεσμικό αντικείμενο (νομαρχιακή αυτοδιοίκηση) από ό,τι οι δημοτικές ή οι ευρωεκλογές και εξ ορισμού μεγαλύτερη πολιτική σημασία, τοποθετούνται εγγύτερα στη βαθμίδα των εθνικών εκλογών και χαρακτηρίζονται εντονότερα από τον κομματικό ανταγωνισμό» (2).

Από την σύγκριση δημοτικών-νομαρχιακών και ευρωεκλογών προκύπτει το συμπέρασμα ότι στον Δήμο Θεσσαλονίκης, στην Νομαρχία Ανατολικής Αττικής και στον Νομό Αχαΐας το κόμμα ουσιαστικά διατήρησε το ποσοστό των ευρωεκλογών - κάτι πολύ σημαντικό, ενώ σε δύο περιπτώσεις (στους Νομούς Καρδίτσας και Πέλλας) κατάφερε να το αυξήσει σημαντικά. Οι πέντε αυτές περιπτώσεις αποτελούν μία ενδιαφέρουσα ένδειξη για το τι είδους προσωπικότητες προτιμούνται από τους ψηφοφόρους και άρα θα πρέπει να στελεχώσουν τα ψηφοδέλτια του κόμματος στις προσεχείς βουλευτικές εκλογές. Η σωστή επιλογή των προσώπων αυτών, η συνέχιση της γεωγραφικής και οργανωτικής εξάπλωσης του κόμματος και η επεξεργασία σαφών ιδεολογικών και πολιτικών θέσεων πρέπει να αποτελέσουν τα κύρια μελήματα του ΛΑ.Ο.Σ.

Μία αξιομνημόνευτη περίπτωση είναι αυτής του Δήμου Αθηναίων όπου ο ΛΑ.Ο.Σ δεν συμμετείχε με δικό του ψηφοδέλτιο αλλά στήριξε τον υποψήφιο της ΝΔ Νικήτα Κακλαμάνη, στο ψηφοδέλτιο του οποίου συμμετείχαν δύο μέλη του ΛΑ.Ο.Σ. Δεδομένου ότι στις βουλευτικές εκλογές του 2004 ο ΛΑ.Ο.Σ. έλαβε σχεδόν 12.000 ψήφους στην Αʼ Αθηνών, θα περίμενε κάποιος ότι η εκλογή τουλάχιστον ενός εκ των δύο μελών στο Δημοτικό Συμβούλιο της Αθήνας να ήταν αναμενόμενη. Όμως λίγο περισσότεροι από 3.000 ψηφοφόροι επέλεξαν έναν από τους δύο αυτούς υποψηφίους με αποτέλεσμα κανείς να μην εκλεγεί. Αυτό δείχνει ότι η επιλογή του κόμματος (είτε ως προς τα πρόσωπα, είτε ως προς τον συνδυασμό που υποστηρίχθηκε) δεν «ενέπνευσε» τους ψηφοφόρους του κόμματος οι οποίοι σε σημαντικό βαθμό είτε απείχαν, είτε έριξαν «λευκό», είτε προτίμησαν άλλους συνδυασμούς.

Η επιλογή στήριξης του συνδυασμού Κακλαμάνη έδειξε την δυνατότητα του κόμματος να γίνεται «απαραίτητο» λόγω της αυξανόμενης εκλογικής του απήχησης και να μπορεί να επιβάλλει πρόσωπα και πολιτικές. Στην συγκεκριμένη περίπτωση μάλιστα ο Κακλαμάνης θεώρησε την στήριξη του ΛΑ.Ο.Σ τόσο απαραίτητη ώστε δεν απέκλεισε τους δύο αυτούς υποψηφίους από το ψηφοδέλτιό του, παρά τις πιέσεις που δέχθηκε. Όμως δεν πρέπει να παραβλεφθεί ότι με την στήριξή του αυτή ο ΛΑ.Ο.Σ. υποστήριξε έναν υποψήφιο που μιλούσε για «πολυπολιτισμική» Αθήνα, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με την ιδεολογική ταυτότητα του ΛΑ.Ο.Σ. ως κόμματος που υποστηρίζει το έθνος-κράτος.

Κλείνοντας, αξίζει να τονισθεί ότι η προβολή των συνδυασμών και των δραστηριοτήτων του κόμματος από τα ΜΜΕ ήταν πολύ μικρή (3) και - προφανώς - παρόμοιες (ή και ακόμα χειρότερες) συνθήκες επικοινωνιακής αποσιώπησης θα επικρατήσουν και στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές. Γενικώς, οι δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές επιβεβαίωσαν την αυξανόμενη γεωγραφική επιρροή του ΛΑ.Ο.Σ., αύξησαν σε γενικές γραμμές τα ποσοστά του (όπου είχε αυτόνομη πολιτική παρουσία) χωρίς όμως να αλλάξουν δραματικά την εκλογική του απήχηση (4).

Παραπομπές
1. Συγκρίνονται τα αποτελέσματα των νομαρχιών με τα αντίστοιχα αποτελέσματα των νομών, στις υπερνομαρχίες συγκρίνονται τα αποτελέσματα των υπερνομαρχιών με τον μέσο όρο των νομών που τις αποτελούν, ενώ το αποτέλεσμα του Δήμου Θεσσαλονίκης συγκρίνεται με τα αντίστοιχα αποτελέσματα της Αʼ Θεσσαλονίκης.

Νομαρχία	Υποψήφιος	Δημοτικές 2006	Ευρωεκλογές 2004	Σύγκριση	Βουλευτικές Εκλογές 2004	Σύγκριση
Δήμος Θεσσαλονίκης	Γιώργος Καρατζαφέρης	7,50%	7,68%	-2,34%	4,42%	69,68%
Αθηνών-Πειραιώς	Βαγγέλης Παπαδόπουλος	3,84%	5,23%	-26,58%	3,07%	25,08%
Ανατολικής Αττικής	Μάκης Βορίδης	4,99%	5,11%	-2,35%	3,23%	54,49%
Αχαΐας	Χαρά Αϋφαντή	2,29%	2,25%	1,78%	1,05%	118,10%
Δράμας-Καβάλας-Ξάνθης	Δημήτρης Κολλάτος	3,26%	3,60%	-9,44%	1,81%	80,11%
Έβρου-Ροδόπης	Κυριάκος Κοζάρης	2,27%	3,17%	-28,39%	1,29%	75,97%
Ημαθίας	Στέφανος Βαφείδης	2,38%	6,12%	-61,11%	3,56%	-33,15%
Θεσσαλονίκης	Δημήτρης Τσιπίδης	2,69%	7,09%	-62,06%	4,07%	-33,91%
Καρδίτσας	Κώστας Καρδαράς	5,34%	2,58%	106,98%	1,01%	428,71%
Κοζάνης	Νικόλαος Καρακουλάκης	1,03%	2,69%	-61,71%	1,13%	-8,85%
Κορινθίας	Κωνσταντίνος Κορδώσης	1,43%	4,35%	-67,13%	2,62%	-45,42%
Λάρισας	Δημήτριος Μητσιούλης	2,10%	3,86%	-45,60%	2,08%	0,96%
Μεσσηνίας	Κωνσταντίνος Τσάλτας	2,76%	3,55%	-22,25%	1,75%	57,71%
Πέλλας	Κυριάκος Βελόπουλος	7,11%	5,45%	30,46%	3,44%	106,69%
Σερρών	Ηλίας Πολατίδης	2,45%	4,40%	-44,32%	2,16%	13,43%
Τρικάλων	Κωνσταντίνα Σβάνα	1,33%	2,69%	-50,56%	1,10%	20,91%
Χαλκιδικής	Νικόλαος Ματθαίος	2,27%	3,96%	-42,68%	2,00%	13,50%

2. Μαυρής Γιάννης ««Οιονεί βουλευτικές» οι νομαρχιακές», «Καθημερινή» 28-29/10/2006.
3. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι σύμφωνα με στοιχεία του ΕΣΡ (Καθημερινή 27/9/2006), κατά την περίοδο 1-15/9 η προβολή του ΛΑ.Ο.Σ. ήταν 0,32% από την ΝΕΤ, 0,44% από τον Alpha και 0% από τα υπόλοιπα κανάλια (Mega, Ant1, Star και Alter).
4. Π.χ. δημοσκοπήσεις της VPRC και της GPO που διενεργήθηκαν κατά την προεκλογική περίοδο έδιναν στον ΛΑ.Ο.Σ. πρόθεση ψήφου 4% και 4,1% αντιστοίχως, «Καθημερινή» 17/10/2006 και «Έθνος» 17/10/2006.

* Ο Γιάννης Κολοβός είναι επικοινωνιολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «Άκρα Δεξιά και Ριζοσπαστική Δεξιά στην Ελλάδα και στην Δυτική Ευρώπη 1974-2004» το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Πελασγός».